Ψηφιακά πλέον, με κανόνες διαφάνειας, μπορούν να καταγραφούν όλα τα κτήρια (παλαιά και νέα, δημόσια και ιδιωτικά) στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα.
Πιο συγκεκριμένα, από την 1η Φεβρουαρίου του 2021 , η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίου/Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας εφαρμόζεται σε ισχύ ως υποχρεωτική. Το ΑΠΕ-ΜΠΕ εκθέτει λεπτομερειακά τη μεταρρύθμιση που επεξεργάστηκε από το 2015 και εν τέλει υπέγραψε την ενεργοποίηση της, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς.
Σύμφωνα με τον κ. Ταγαρά, με την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίου επωφελούνται τόσο το περιβάλλον όσο και η οικονομία του κράτους. Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε ότι με αυτόν τον τρόπο, επιταχύνονται οι επενδύσεις, μπαίνει σπουδαίο αντικίνητρο σε νέες αυθαιρεσίες, καθώς επίσης διασφαλίζονται οι περιουσίες των πολιτών, κερδίζοντας χαμένο χρόνο, καθώς όλα πλέον θα πραγματοποιούνται ψηφιακά.
Τι σημαίνει Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίου;
Ως Ηλεκτρονική Ταυτότητα ορίζεται ο ολοκληρωμένος ηλεκτρονικός φάκελος ενός κτηρίου/μιας αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας ή ενός αδόμητου οικοπέδου/γηπέδου, περικλείοντας όλες τις απαραίτητες πληροφορίες τους.
Τι είναι το Ηλεκτρονικό Μητρώο;
Σε αυτό ενυπάρχουν τα στοιχειά που αφορούν την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίου/Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας, τους κυρίους του έργου, τους εξουσιοδοτημένους μηχανικούς, τα πιστοποιητικά ελέγχου και το πιστοποιητικό πληρότητας.
Ποια είναι η διαδικασία καταχώρησης Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτηρίου ή Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας;
Η διαδικασία επιτυγχάνεται με δύο ουσιώδη βήματα:
1) την καταχώρηση Οικοπέδου/Γηπέδου και
2) την καταχώρηση Ιδιοκτησιών.
Ο ενδιαφερόμενος πολίτης απευθύνεται σε μηχανικό, τον οποίο εξουσιοδοτεί για να προβεί στην διαδικασία συμπλήρωσης με την ευθύνη και τον έλεγχο όλων όσων αναφέρονται στα έγγραφα που του παραδίδει.
Τι ορίζεται ως Απόσπασμα Ταυτότητας Κτηρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας;
Ο μηχανικός, εφόσον ολοκληρώσει την καταχώρηση των απαιτούμενων στοιχείων είτε του Κτηρίου είτε της Ιδιοκτησίας, εκδίδει αυτό το Απόσπασμα, τo οποίο ουσιαστικά είναι ο τεχνικός φάκελος του ακινήτου με όλα τα στοιχεία του. Σημειωτέον ότι περιλαμβάνει μοναδικό κωδικό Ταυτότητας και κλειδί γνησιότητας.
Τι είναι το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτηρίου – Διηρημένης Ιδιοκτησίας;
Ο εξουσιοδοτημένος μηχανικός προβαίνει στην αίτηση έκδοσης Πιστοποιητικού Πληρότητας Ταυτότητας Κτηρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας, περιλαμβάνοντας τα στοιχεία του αποσπάσματος, καθώς και την βεβαίωση του μηχανικού ότι το ακίνητο έχει ή δεν έχει αυθαιρεσίες και αν αυτές έχουν τακτοποιηθεί. Το συγκεκριμένο Πιστοποιητικό εκδίδεται ανά ιδιοκτησία, η οποία αποτελεί αντικείμενο μεταβίβασης. Διαρκεί για δύο μήνες από την ημερομηνία έκδοσης του.
Σε περίπτωση ενός ακινήτου που διαθέτει διηρημένες ιδιοκτησίες, η ταυτότητα του κτηρίου , προκύπτει ως το σύνολο των αποσπασμάτων όλων των αυτοτελών ιδιοκτησιών και των κοινόχρηστων χώρων.
Ποια είναι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά ψηφιακής καταχώρησης των κτηρίων;
Σύμφωνα με το ν. 4495, τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν την ψηφιακή καταχώρηση των κτηρίων είναι τα εξής:
1) Στελέχη Οικοδομικών Αδειών, Αδειών Δόμησης και λοιπών πράξεων εκτέλεσης οικοδομικών εργασιών, με τις αναθεωρήσεις και τις ενημερώσεις τους.
2) Δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων.
3) Σχέδια που συνοδεύουν τις πράξεις και αποτυπώνουν την ιδιοκτησία, όπως κατόψεις ορόφων, τομές και όψεις, όπως επίσης και την μελέτη προσβασιμότητας ΑμεΑ.
4) Το ΔΕ.ΔΟ.Τ.Α. (Δελτίο Δομικής Τρωτότητας Αυθαιρέτου), την Τεχνική έκθεση στατικού ελέγχου ή /και τη μελέτη στατικής επάρκειας, εφόσον κριθεί αναγκαίο σύμφωνα με τους νόμους περί αυθαιρέτων.
5) Πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης του κτηρίου ή τμημάτων του.
6) Πιστοποιητικό ελέγχουν κατασκευής.
7) Πίνακα χιλιοστών, εφόσον σχετίζεται με αυτοτελή διηρημένη ιδιοκτησία ή κοινόχρηστους χώρους.
8) Μελέτη κατανομής δαπανών κτηρίου, αν υπάρχει.
Ποια κτήρια πρέπει να έχουν Ηλεκτρονική Ταυτότητα;
Τα Κτήρια που πρέπει να έχουν ψηφιακή ταυτότητα είναι:
α) τα νέα κτήρια και οι διηρημένες ιδιοκτησίες που έχουν νέες οικοδομικές άδειες.
β) παλαιά κτήρια που μεταβιβάζονται και
γ) αυθαίρετα κτήρια για την ολοκλήρωση των δηλώσεων.
Τα παλαιότερα κτήρια διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, σύμφωνα με το ν. 4495/2017, με περιθώριο 5 ετών για την καταχώρηση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτηρίου.
1η κατηγορία
- Κτήρια που ανήκουν στο δημόσιο, στους ΟΤΑ και στα ΝΠΔΔ και όσα στεγάζουν υπηρεσίες αυτών.
- Κτήρια συγκέντρωσης κοινού, συμπεριλαμβάνοντας βιβλιοθήκες, μουσεία, αθλητικές εγκαταστάσεις και σταθμούς μετεπιβίβασης ΜΜΜ.
- Πρατήρια υγρών καυσίμων, συνεργεία ή πλυντήρια αυτοκινήτων.
- Δημόσια και ιδιωτικά κτήρια όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης.
- Τουριστικά καταλύματα άνω των 300 τ.μ.
- Νοσοκομεία, κέντρα ιατρικής περίθαλψης σωματικής και ψυχικής υγείας, βρεφοκομεία, οίκοι ευγηρίας, ιδρύματα ατόμων με αναπηρία, παιδικοί-βρεφονηπιακοί σταθμοί, οικοτροφεία και ιδρύματα χρονίως πασχόντων.
- Καταστήματα κράτησης και ειδικά καταστήματα κράτησης νέων.
2η κατηγορία
- Όλα τα υπόλοιπα κτήρια και αυτοτελείς διηρημένες ιδιοκτησίες ανεξαρτήτως χρήσης. Εφόσον πραγματοποιείται η υποβολή μεταβίβασης του κτηρίου ή της αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας, η δήλωση ενσωματώνεται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο.
Η συνεχής, έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση του Ηλεκτρονικού Μητρώου εξασφαλίζεται από την υποχρεωτική ενημέρωση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτηρίου μετά από οποιαδήποτε διαδικασία παρέμβασης ή τροποποίησης στο κτήριο.
Ποιοι μπορούν να χρησιμοποιούν με εξουσιοδότηση το πληροφοριακό σύστημα;
Χρήστες του συστήματος αυτού είναι:
Α) οι εξουσιοδοτημένοι μηχανικοί και
Β) όλες οι υπεύθυνες δημόσιες υπηρεσίες και οι εμπλεκόμενοι υπάλληλοι των φορέων αυτών.
Βασικές διευκρινίσεις επί του θέματος
- Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων μπορούν να εκτυπώνουν ακριβή αντίγραφα του Αποσπάσματος.
- Οι βεβαιώσεις μηχανικού του ν. 4495 με ημερομηνία αυτοψίας έως και 31-1-2021 μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέχρι τη λήξη ισχύος του χωρίς να είναι απαραίτητη η καταχώρηση στοιχείων Ταυτότητας Κτηρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας.
- Αν επιβεβαιωθεί η δήλωση ψευδών στοιχείων , πέραν των ποινικών κυρώσεων, επιβάλλεται πρόστιμο ύψος 2.000 με 20.000 ευρώ, ανάλογα βέβαια με την επιφάνεια που δεν έχει αποτυπωθεί στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα του Κτηρίου. Βέβαια, οι κυρώσεις διπλασιάζονται, αν διαπιστωθεί επανεμφάνιση των παραβάσεων ή αν αυτές αφορούν οικοδομικές εργασίες σε παραδοσιακούς οικισμούς και σε περιοχές φυσικής ομορφιάς, καθώς και σε προστατευόμενες.
- Η διαδικασία τακτοποίησης αυθαιρέτων των κατηγοριών 1 έως 4 συνεχίζεται μέχρι την 31η Μαρτίου του 2026.
- Μετά την 30η Σεπτεμβρίου του 2020 καταβάλλονται προσαυξημένα ποσά τακτοποίησης, ύψους 20% για το πρώτο έτος καθυστέρησης, το οποίο ποσοστό αυξάνεται για κάθε επιπλέον έτος.
Συμπερασματικά, όπως ειπώθηκε και από τον ίδιο τον υφυπουργό, γεννιέται μια φερέγγυα βάση δεδομένων των κτηρίων όλης της ελληνικής επικράτειας, απαραίτητη προϋπόθεση για την δημιουργία επενδύσεων και για τον πολεοδομικό σχεδιασμό.
